ΓΡΑΦΕΙ Ο ΗΛΙΑΣ ΜΑΚΡΗΣ*

Η έκθεση της οµάδας Πισσαρίδη αρχίζει µε δυο µεγάλα ψέµατα, προϊδεάζοντας τον αναγνώστη, ότι το περιεχόµενό της, δεν αποτελεί µια νεοφιλελεύθερη, επιστηµονική προσέγγιση, στην οποία θα µπορούσαν να αντιπαρατεθούν Κενσιανές επιχειρηµατολο γίες, αλλά υπόδειγµα υποταγής της επιστήµης στην µικροπολιτική σκοπιµότητα.

Τα δύο µεγάλα ψέµατα:

• Πρώτο ψέµα ότι το 2014 η ύφεση έδωσε τη θέση της στην ανάπτυξη. Σύµφωνα µε την ΕΛΣΤΑΤ, το 2014 είχαµε µείωση του ΑΕΠ κατά 2 δις περίπου. Συγκεκριµένα, το 2013 το ΑΕΠ ήταν 180 δις και 654 εκατοµµύρια Ευρώ, ενώ το 2014 µειώθηκε στα 178 δις και 656 εκατοµµύρια Ευρώ.

• Το δεύτερο ψέµα είναι ότι η οικονοµία ανέκαµπτε πριν µας επισκεφτεί ο covid 19, ενώ η αλήθεια είναι, µε στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ότι το τελευταίο τρίµηνο του 2019 το ΑΕΠ µειώθηκε κατά 274 εκατοµµύρια ευρώ, σε σχέση µε το τελευταίο τρίµηνο του 2018. Η πτώση αυτή συνεχίστηκε και κατά τους µήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 2020, δηλαδή, πριν αρχίσει η πανδηµία.

Θα αναφερθούµε ενδεικτικά σε σηµεία της έκθεσης που αφορούν όλους µας. Με πλάγια γραφή είναι τα αποσπάσµατα της έκθεσης, ενώ ακολουθούν τα δικά µας σχόλια.

1. Μικροµεσαία Επιχειρηµατικότητα: Έκθεση:«… Υπέρµετρα µεγάλο τµήµα των επιχειρήσεων και της απασχόλησης κινείται στον χώρο των µη διεθνώς εµπορεύσιµων προϊόντων και υπηρεσιών. Το πρόβληµα αυτό σχετίζεται µε το ότι οι επιχειρήσεις γενικά τείνουν να έχουν σχετικά µικρό µέγεθος, ενώ υψηλό είναι και το ποσοστό της αυτοαπασχόλησης και της άτυπης οικονοµίας…»

Σχόλιο: Μια δικαιολογία για την λυσσαλέα επίθεση εναντίον των µικροµεσαίων, από το 2010. Όταν οι Σαµαροβενιζέλοι και η τρόικα έλεγαν «πρέπει να αλλάξουν δουλειά ένα εκατοµµύριο έλληνες», εννοούσαν ότι πρέπει να κλείσουν εκατοντάδες χιλιάδες µικροµεσαίοι και να πεταχτούν στην αγορά εργασίας ως άνεργοι, ώστε να συµπιεστούν κι άλλο οι µισθοί. Η Οµάδα Πισσαρίδη µηρυκάζει την ίδια τακτική, χωρίς καν, να έχει ανανεώσει τη φρασεολογία!

2.Εργασιακά: Έκθεση: «…Η ανεργία εκτινάχτηκε κατά την κρίση της προηγούµενης δεκαετίας, αλλά ήταν ήδη υψηλή και τα χρόνια της µεγέθυνσης που προηγήθηκαν της κρίσης. […] Το ισχύον σύστηµα αποθαρρύνει συχνά την τυπική εργασία και τελικά παγιδεύει πολλά νοικοκυριά σε χαµηλό επίπεδο ευηµερίας…»

Σχόλιο: Αποκωδικοποιώντας, το συµπέρασµα είναι ότι κατά τους συγγραφείς, πρέπει να µειωθεί το κόστος εργασίας, δηλαδή, ο µισθός, ιδίως ο κατώτατος που τους ενοχλεί αφάνταστα, καθώς και οι εισφορές στα Ταµεία.

Ωστόσο, η κυβερνητική πρακτική της Ν∆ έχει προηγηθεί της θεωρίας των «σοφών» της, εφόσον µέσα σε 16 µήνες, η κυβέρνηση έχει κυριολεκτικά ξηλώσει, σχεδόν όλο, το έργο του ΣΥ.ΡΙΖ.Α για την προστασία των εργαζόµενων και τη ρύθµιση της αγοράς εργασίας. Ήτοι:

1. Κατήργησε τη ρύθµιση που προέβλεπε την υποχρεωτική αιτιολόγηση των απολύσεων.

2. Κατήργησε τις ρυθµίσεις για την προστασία των εργαζοµένων στις εργολαβίες.

3. Υποβάθµισε το Σώµα Επιθεώρησης Εργασίας.

4. Κατήργησε τις βασικές αρχές των συλλογικών διαπραγµατεύσεων.

5. Κατήργησε τους κανόνες για τη δήλωση των ωραρίων και την πληρωµή των υπερωριών.

6. Άφησε σκοπίµως ανεφάρµοστο το νοµοθετικό πλαίσιο για την προστασία των εργαζοµένων στα ντελίβερι.

7. Τέλος, µε το σχέδιο νόµου για την “Αναµόρφωση του ρυθµιστικού πλαισίου των δηµοσίων συµβάσεων”, καταργεί τον αποκλεισµό από δηµόσιο χρήµα (δηµόσιες συµβάσεις) των επιχειρήσεων που έχουν σοβαρές παραβιάσεις της εργατικής νοµοθεσίας.

3. Το επερχόµενο µνηµόνιο: Έκθεση: «… τα δηµοσιονοµικά ελλείµµατα δεν µπορούν να είναι υψηλά µεσοπρόθεσµα, δεδοµένου και του Ευρωπαϊκού πλαισίου που έχει συµφωνηθεί…»

Σχόλιο: Εφόσον τα δηµοσιονοµικά ελλείµµατα δεν µπορούν να είναι υψηλά µεσοπρόθεσµα, γίνεται ξεκάθαρο ότι η Έκθεση µας προετοιµάζει για νέο Μνηµόνιο, ανεξάρτητα από το αν θα ονοµαστεί «µνηµόνιο» ή κάπως αλλιώς.

3.1 Και ο … κλαυσίγελος:

Έκθεση: «…Η ενίσχυση της αποταµίευσης των νοικοκυριών εγχωρίως και η διοχέτευση µεγαλύτερου µέρους των αποταµιεύσεων αυτών σε εταιρικές επενδύσεις …»

Σχόλιο: ∆εν τους έχει πει κανείς άραγε, ότι αποταµίευση είναι εφικτή µόνο όταν υπάρχει χρήµα και όχι όταν δεν υπάρχει; Πώς ακριβώς θα αποταµιεύουν τα νοικοκυριά όταν είναι ήδη πτωχευµένα και βυθίζονται όλο και πιο βαθειά στην χρεοκοπία;

4. Συνταξιοδοτικό: Έκθεση: «…Ενίσχυση της αναλογικότητας και διαφάνειας του δηµόσιου διανεµητικού πρώτου πυλώνα κοινωνικής ασφάλισης και ταυτόχρονα ανάπτυξη ενός δεύτερου και τρίτου πυλώνα µε κίνητρα για ιδιωτικές αποταµιευτικές αποφάσεις…»

Σχόλιο: Όταν αναφέρονται σε «κίνητρα για ιδιωτικές αποταµιευτικές αποφάσεις» εννοούν επιδότηση από τον κρατικό Προϋπολογισµό (συνήθως, µέσω φοροαπαλλαγών), των συντάξεων που θα καταβληθούν από ιδιωτικούς, ασφαλιστικούς φορείς.

Έκθεση: «…Μετάβαση από διανεµητικό σε κεφαλαιοποιητικό σύστηµα επικουρικής σύνταξης, µε άµεση εφαρµογή για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας και εθελοντικά για όσους άλλους εργαζόµενους το επιθυµούν…»

Σχόλιο: ∆ηλαδή, άµεσες µειώσεις επικουρικών συντάξεων για τους σηµερινούς συνταξιούχους, εφόσον η µετάβαση σε κεφαλαιοποιητικό από διανεµητικό σύστηµα σηµαίνει ότι οι σηµερινοί εργαζόµενοι δεν θα συνεισφέρουν στις επικουρικές συντάξεις των σηµερινών συνταξιούχων. Προοιωνίζει δε τεράστια ανισότητα στις επικουρικές συντάξεις του µέλλοντος, καθώς οι καλύτερα αµειβόµενοι θα έχουν λαµβάνειν υψηλές, ενώ οι χαµηλόµισθοι σχεδόν µηδενικές επικουρικές συντάξεις.

6. Κόκκινα δάνεια: Έκθεση: «…Στοχοθεσία για ταχύτερη µείωση των προβληµατικών δανείων από τις τράπεζες, µε παράλληλες παρεµβάσεις στον πτωχευτικό κώδικα. Φορολογικά κίνητρα για αύξηση µακροχρόνιας αποταµίευσης στην κατεύθυνση ανάπτυξης της εσωτερικής κεφαλαιαγοράς…»

Σχόλιο: Επιτάχυνση των πωλήσεων κόκκινων δανείων στα αρπακτικά funds, χωρίς κουβέντα για προστασία κατοικιών ή µικροµεσαίων, στο πλαίσιο πάντα του «Ηρακλή». Άλλωστε, η αναφορά στον πτωχευτικό κώδικα, δεν επιτρέπει καµία ελπίδα για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Ωστόσο, η πανδηµία πολλαπλασιάζει τα κόκκινα δάνεια µε αποτέλεσµα να αυξάνεται αλµατωδώς η προσφορά τους, άρα οι ήδη χαµηλές τιµές που προσφέρουν τα funds µέχρι σήµερα, από εδώ και πέρα θα εκµηδενίζονται. Μια τέτοια εξέλιξη εγγυάται την ενεργοποίηση της δηµόσιας εγγύησης των 12 δις.

∆ηλαδή, µε συνθήκες δηµοσιονοµικού ελλείµµατος που οι εταίροι θα µας επιβάλλουν να το περιορίσουµε δραστικά, που σηµαίνει σκληρή, µνηµονιακή λιτότητα, το κράτος µε πρόσχηµα την ρευστότητα των τραπεζών, θα επιδοτήσει τα αρπαχτικά!

Όσο για τα φορολογικά κίνητρα που γράφει το απόσπασµα: Η έκθεση προτείνει µείωση των φόρων σε κερδοσκοπικά κέρδη (capital gains tax), σε σχέση µε τον φόρο στα εισοδήµατα από µισθωτή εργασία, κάτι που έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ενεργό ζήτηση, πέρα βέβαια από τις κοινωνικές ανισότητες στις οποίες οδηγεί ή διευρύνει. Αυτή η πρόταση της έκθεσης είναι µέτρο κοπής δεκαετίας 1980, εντελώς ξεπερασµένο σήµερα, ακόµη και από κάποιους νεοφιλεύθερους.

Εν κατακλείδι:

Μελετώντας προσεκτικά και τις 240 σελίδες της έκθεσης παρατηρούµε ότι το πνεύµα των συγγραφέων, από την πρώτη έως και την τελευταία σελίδα, είναι ακριβώς το ίδιο. Εµµονικά νεοφιλελεύθερο!

Η ιδεοληψία τους αυτή είναι τόσο τραβηγµένη, που ακόµη κι ένας σοβαρός νεοφιλελεύθερος θα κράταγε αποστάσεις, τουλάχιστον σε κάποια σηµεία.

Είναι προφανές ότι η συγκεκριµένη έκθεση το µόνο που κάνει είναι να δίνει «επιστηµονικό» περιτύλιγµα στις ήδη ασκούµενες κυβερνητικές πολιτικές και να αποτελέσει το «επιστηµονικό» άλλοθι ενός ακόµη µνηµονίου.

*Ο Ηλίας Μακρής είναι Περιφερειολόγος, µέλος του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ Ζακύνθου