Ο τίτλος είναι πρόσφατο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ». Περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο μία από τις πολλές διατάξεις σε βάρος των εργαζομένων του νέου νομοσχεδίου της κυβέρνησης που εκμεταλλευόμενη την τωρινή δύσκολη περίοδο υλοποιεί, δυστυχώς, τα πάγια αιτήματα του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ).

Με το (αντι)εργασιακό νομοσχέδιο, επιχειρήσεις και εργοδότες θα μπορούν να απασχολούν το προσωπικό τους δύο ώρες πέραν του οκταώρου σε εξάμηνη βάση. Γι΄ αυτήν την υποχρεωτική – τα περί ελεύθερης επιλογής των εργαζομένων είναι αστεία – υπερωριακή εργασία δεν θα καταβάλλεται χρηματική αμοιβή αλλά αυτή θα συμψηφίζεται με μείωση του ωραρίου από τις οκτώ στις έξι ώρες το επόμενο εξάμηνο, ή με χορήγηση ρεπό ή με επιπλέον άδεια.

Όλα καλά, θα ισχυριστεί κάποιος που αγνοεί την αγορά εργασίας, οι εργαζόμενοι θα κάνουν περισσότερα μπάνια το καλοκαίρι ή θα μαζεύουν τις ελιές τους το φθινόπωρο, κατά τον αρμόδιο υπουργό. Όμως τι συμβαίνει και τι θα συμβεί στην πράξη είναι αυτονόητο. Όταν συστημική τράπεζα που απέναντί της είχε την ΟΤΟΕ, πλήρωσε πρόστιμο 1,6 εκατ. για παράνομη υπερωριακή εργασία περισσότερων από 100 εργαζομένων της, όλοι αντιλαμβάνονται το μέγεθος της εργασιακής επιδείνωσης που θα επέλθει με το υπόψη νομοσχέδιο (παρεμπιπτόντως σήμερα, μετά την μείωση των προστίμων της «φιλεργατικής» ΝΔ, για την ίδια παράβαση η τράπεζα θα πλήρωνε μόλις 109.000 ευρώ).

Επιπλέον, με το νομοσχέδιο αυξάνονται στις 150 ώρες οι υπερωρίες που θα μπορεί να επιβάλει σε ετήσια βάση ο εργοδότης. Συνεπώς οι νομότυπες επιχειρήσεις -όσες υπάρχουν- δεν πληρώνουν υπερωρίες 6 μηνών (περισσότερες από 250 ώρες ανά εργαζόμενο), όσες παρανομούν, δεν πληρώνουν και απαλλάσσονται από τριβές και προστριβές για το ίδιο διάστημα, για να παρανομήσουν το επόμενο εξάμηνο.

Άρα, στην καλύτερη περίπτωση, τον μισό χρόνο ο εργαζόμενος θα δουλεύει δεκάωρο απλήρωτο και τον άλλο μισό δεκάωρο πληρωμένο. Στη χειρότερη, που είναι ο κανόνας, θα αναγκάζεται αυθαίρετα να δουλεύει δεκάωρα απλήρωτα, νόμιμα τον μισό χρόνο, παράνομα τον άλλο μισό. Επιχειρείται λοιπόν η νομιμοποίηση της μέχρι τώρα παράνομης πρακτικής (απλήρωτες υπερωρίες) με το πρόσχημα της ευελιξίας (flexibility), επιβραβεύοντας την εργοδοτική αυθαιρεσία.

Υπάρχουν και άλλες αλλαγές «επί τα χείρω»:

1. Καταργείται η υποχρεωτική επαναπρόσληψη εργαζομένου, στην περίπτωση που έχει κριθεί δικαστικά ως άκυρη η απόλυσή του. Ο εργοδότης, ακόμα και αν παράνομα απέλυσε τον εργαζόμενο, δεν θα έχει την υποχρέωση επαναπρόσληψης, αλλά θα καταβάλει, μόνο εάν το επιτρέπει η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης, πρόσθετη αποζημίωση (από 3 έως 24 μισθούς). Ουσιαστικά ο εργαζόμενος που απολύεται δεν προσβλέπει σε επιστροφή στην εργασία του αλλά σε μια υπό όρους αποζημίωση, ενώ κυριολεκτικά «λύνονται τα χέρια» των εργοδοτών.»

2. Θεσμοθετούνται οι ατομικές συμβάσεις, διότι, ως γνωστόν, «ο εργοδότης διαπραγματεύεται ισότιμα με τον εργαζόμενο»! Επομένως τι χρειάζονται σωματεία και συνδικάτα; Σειρά διατάξεων περιορίζουν δραστικά τη δυνατότητά τους να υπογράφουν συλλογικές συμβάσεις εργασίας, π.χ. οι αλλαγές στο ωράριο και στις υπερωρίες θα καθορίζονται είτε με ατομικές είτε με επιχειρησιακές συμβάσεις, σε συμφωνία με τις «ενώσεις προσώπων» (εργοδοτικές κατασκευές).

3. Θεσπίζονται σημαντικές αλλαγές που αποδυναμώνουν ουσιαστικά το δικαίωμα της απεργίας.

Η διάλυση της αγοράς εργασίας, κατά το γνωστό μεταφυσικό παραμύθι του νεοφιλελευθερισμού,
υποτίθεται ότι θα φέρει ανάπτυξη, που θα ωφελήσει ην κοινωνία. Όμως πρόκειται για επιλογές, υπαγορευμένες από ισχυρά εργοδοτικά συμφέροντα, που δεν προωθούν τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, και θα οδηγήσουν σε πιο σκληρή εκμετάλλευση όσων εργάζονται.

Μπορεί σήμερα να γελάμε με αυτά που ακούμε, π.χ. «η κυβέρνηση συνομιλεί με τον υπαρκτό κόσμο της εργασίας» (πρωθυπουργός), ή «υποστηρίζει τη συμφιλίωση της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή» (Χατζηδάκης). Όμως αν αυτές οι αλλαγές ψηφιστούν, αύριο θα κλαίμε.

Κώστας Κλάδης

Μέλος ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Ζακύνθου