800 χρόνια μετά τον Πάπα Ιννοκέντιο τον Γ΄, ο Μητσοτάκης καταδιώκει μέχρις εξαφανίσεως τους καλλιτέχνες..
Γράφει ο Νίκος Γράψας*
Στην Ευρώπη καθιερώνεται σιγά σιγά η κατώτατη οικονομική ενίσχυση των καλλιτεχνών.
Στην Ελλάδα του Μητσοτάκη οι καλλιτέχνες διώκονται, απαγορεύεται η μετάδοση μουσικής και οι εστιάτορες που θα έκαναν χρήση των μουσικών έργων, γλυτώνουν την καταβολή για τα πνευματικά δικαιώματα, κάτι που το ζητούν επί χρόνια αλλά καμία κυβέρνηση δεν παραβίασε το νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας, καταργώντας την αντίστοιχη καταβολή.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη με πρόφαση την πανδημία, ‘πουλάει’ την κατάργηση της μουσικής στην εστίαση, δώρο στη μεσαία τάξη, θυσιάζοντας τους καλλιτέχνες, τους οποίους , το γνωρίζει καλά, δεν τους ελέγχει πολιτικά..
Ο πρώτος τροβαδούρος λέγεται πως ήταν ο Γουλιέλμος, Κόμης του Πουατιέ και Δούκας της Ακουϊτανίας, εκεί στα 1100…. Ο Γουλιέλμος άρχισε να συνθέτει τραγούδια αφού επέστρεψε από τις σταυροφορίες… Κόρη του Γουλιέλμου και μητέρα του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου της Αγγλίας ήταν η Ελεωνόρα της Ακουϊτανίας, η οποία παντρεύτηκε τον Ερρίκο Πλανταγενέτη και έγινε βασίλισσα της Αγγλίας… Στην καθημερινή ζωή της περιτριγυριζόταν από τροβαδούρους και μαζί τους, και με την κόρη της Μαρία, κόμισσα της Καμπανίας, εγκαινίασαν και υποστήριξαν με θέρμη τη λατρεία όχι μιας θεάς με σώμα και πρόσωπο αλλά μιας ιδέας, της Ευγενούς Αγάπης…Το »ευαγγέλιο» της Ευγενούς Αγάπης ήταν ένα κείμενο με τριάντα ένα άρθρα, με την ονομασία De amore, ας το πούμε… ο Κώδικας της Αγάπης, που συντάχθηκε για την βασίλισσα Ελεωνόρα από τον ιερέα Andrea Capellanus σε μια παλιά αγγλική γλώσσα..
Οι γυναίκες υπήρξαν και το κεντρικό μοτίβο της Ευγενούς Αγάπης των τροβαδούρων…Ο τροβαδούρος ήταν συνήθως αριστοκράτης αλλά μπορεί να ήταν ένας πολύ ευγενικός και ευαίσθητος φτωχός καλλιτέχνης, ο οποίος συνέθετε τραγούδια που τα αφιέρωνε σε μια Όμορφη Κυρία.
Σ’ εκείνους τους καιρούς η νοοτροπία των ανδρών και η συμπεριφορά απέναντι στις γυναίκες ήταν επηρεασμένη βαθιά από τις διδασκαλίες της εκκλησίας… ότι, δηλαδή, η γυναίκα ευθύνεται για την πτώση του άντρα στην αμαρτία και για την εκδίωξη του από τον Παράδεισο. Τη θεωρούσαν ξελογιάστρα, όργανο του Διαβόλου, αναγκαίο κακό. Ο γάμος κατέληγε να είναι συνήθως ένας υποβιβασμός της ζωής των γυναικών… Ο εκκλησιαστικός νόμος επέτρεπε τον ξυλοδαρμό και τον πλήρη εξευτελισμό της συζύγου… Σχεδόν από κάθε άποψη, η γυναίκα θεωρούνταν κατώτερη από τον άντρα…. με την εμφάνιση των τροβαδούρων το μυαλό των νεότερων ανδρών άρχισε να αλλάζει…
Δυστυχώς, όμως, για τους τροβαδούρους καλλιεργήθηκε πολύ έντεχνα και μία άλλη άποψη , που κατέληξε να γίνει πολύ επικίνδυνη και θανατηφόρα…αυτή η άλλη άποψη ήταν ότι η ποίηση των τροβαδούρων αναφερόταν με κωδικοποιημένο τρόπο σε λατρείες και πρακτικές μιας απαγορευμένης θρησκευτικής αίρεσης … Στον Κώδικα του Capellanus, γίνεται φανερό, πως οι συντεχνίες των τροβαδούρων δεν τραγουδούσαν μόνο τον ευγενή έρωτα…στις Ωδές τους τοποθετούνται σε καινούρια, πρωτόγνωρα θεμέλια τόσο η κοινωνία όσο και ο εσωτερικός κόσμος του ανθρώπου, ο οποίος ‘μόνο ελεύθερος μπορεί να αγγίξει την αλήθεια του’…
Μετά από εκείνες τις, μυθικές σχεδόν, εξορμήσεις των crucesignati (σταυροφόροι) στο Levante (Μέση Ανατολή), η πνευματική και κοσμική εξουσία της Καθολικής Εκκλησίας έπεσε σε δυσμένεια και πέρασε σε φάση μεγάλης αμφισβήτησης… Οι επίσκοποι ισχυρίζονταν ότι εκπροσωπούσαν τον Χριστό, αλλά οι πράξεις τους κάθε άλλο παρά Χριστιανικές ήταν… η υποκρισία, η απληστία και η διαφθορά τους είχαν γίνει γνωστές σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Επειδή επιζητούσαν διαρκώς περισσότερο πλούτο και πολιτική δύναμη, οι επίσκοποι και οι ιερείς της εκκλησίας ικανοποιούσαν όλα τα γούστα των δυνατών και των πλουσίων.
Το γεγονός ότι παραμελούσαν τις πνευματικές ανάγκες των φτωχότερων, πολύ γρήγορα δημιούργησε έντονη δυσαρέσκεια και διχόνοια ανάμεσα στους υποστηρικτές και οπαδούς τους… Στη Langue d’ oc, στη χώρα της γλώσας του oc , στη Νότια Γαλλία και την γειτονική Catalunya, άνθρωποι από την τάξη των εμπόρων και των ευγενών που είχαν αρκετά μεγάλη μόρφωση, άρχισαν να σκέφτονται το πόσο διαφορετική ήταν η Εκκλησία προτού γίνει κρατικός θεσμός, εκείνη η παλιά Εκκλησία των Αποστόλων, των διωγμών…μια Εκκλησία χωρίς πάπα, φεουδάρχες επισκόπους, πλούσιες χορηγίες, ειδωλολατρικές δοξασίες ή καινούρια άρθρα της πίστης που αποσκοπούν μόνο και μόνο στο να αυξήσουν τον πλούτο και τη δύναμη της…
Οι κόμητες της Τουλούζης και οι άρχοντες άλλων νότιων περιοχών παρείχαν στους ανθρώπους θρησκευτική ελευθερία…είχαν μεταφράσει την Αγία Γραφή στη λανγκ ντ’ οκ και την κήρυτταν με ζήλο, δύο δύο, σε όλη την περιοχή… Οι Albigesi, οι Καθαροί, διέδιδαν τα πιστεύω τους και είχαν αποκτήσει πολλούς οπαδούς ανάμεσα στους ευγενείς.
Η Ρωμαϊκή Εκκλησία, ωστόσο, θεωρούσε τον εαυτό της ανώτερο από κάθε αυτοκρατορία και βασίλειο…ο πόλεμος έγινε το όργανο της δύναμής της… ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ υποσχέθηκε ότι, ‘’όλα τα πλούτη της Λανγκεντόκ θα δίνονταν σε εκείνον το στρατό που θα υπέτασσε τους πρίγκιπες και θα συνέτριβε κάθε ίχνος αποστασίας στα νότια εδάφη της Γαλλίας’’.
Το τέλος δεν άργησε να έρθει…Πατέρες της Εκκλησίας, σαν τον Αγ. Βερνάρδο, που θεωρούσε πως στην Προβηγκία αναπτύσσεται μια αντι-θρησκεία που θα πρέπει να κατασταλεί χωρίς έλεος, ηγήθηκε μιας απίστευτης ανθρωποκτονίας…
Ο στόχος, βέβαια, δεν ήταν απευθείας οι τροβαδούροι αλλά οι πεποιθήσεις και οι ‘σχολές’ σκέψης που παράλληλα άνθιζαν στην περιοχή, κυρίως από τους Καθαρούς, τους Albigesi…
Η λίστα των θυμάτων είναι συγκλονιστική… χιλιάδες θανατώθηκαν ως αιρετικοί… στην ερώτηση των στρατιωτών, πώς να ξεχωρίζουν τους πιστούς Καθολικούς από τους αιρετικούς, ο επικεφαλής επίσκοπος απαντούσε: “Σκοτώστε τους όλους. Ο Θεός θα αναγνωρίσει τους δικούς Του”
Αυτό που ακολούθησε, εκεί στα 1210-1230, έχει μείνει στην ιστορία μας ως μια από τις πιο αιματηρές περιόδους βασανιστηρίων και φόνων στη Γαλλία…την είπαν Σταυροφορία εναντίον των Albigesi…όμως οι τροβαδούροι την ονόμασαν Ψευδοσταυροφορία.
Τα τραγούδια τους εξέφραζαν οργή για τη βάρβαρη μεταχείριση των ανθρώπων από μέρους της εκκλησίας και για το ότι ο πάπας έδινε τα ίδια συγχωροχάρτια για την εκτέλεση “Γάλλων αποστατών” με αυτά που έδινε για την εκτέλεση Μουσουλμάνων, οι οποίοι θεωρούνταν άπιστοι…
Η εκκλησία απέκτησε πολύ μεγάλο πλούτο στη διάρκεια αυτής της Ψευδοσταυροφορίας αλλά και στη διάρκεια της λεγόμενης “Ιερής Εξέτασης” που ακολούθησε…ολόκληρες οικογένειες ξεκληρίστηκαν, έχασαν τις περιουσίες τους… η γη και τα σπίτια τους κατασχέθηκαν…
Μετά τη σταυροφορία κατά των Albigesi, οι τροβαδούροι μεταφέρθηκαν σε λιγότερο εχθρικές χώρες, στη βόρεια Ιταλία, στη Σικελία, στην αυλή του Φρειδερίκου Β’ στην Ισπανία , κυρίως στην Catalunya, ακόμα και στην Ελλάδα…
| Το zantevoice.gr δεν έχει οικονομική υποστήριξη από καμία γκρίζα, κυβερνητική, επιχειρηματική, τραπεζική ή άλλη πηγή που θα του “υπαγορεύει” τί να πει και τί όχι. Το zantevoice.gr δεν έχει διαφημίσεις! Το zantevoice.gr έχει μόνο την στήριξη των επισκεπτών του για να πληρώνει τα λειτουργικά έξοδά του. Αν θες να υπάρχει το zantevoice.gr στήριξε την προσπάθειά του με κλικ εδώ. |
Ο νόμος της Ιεράς Εξέτασης απαγόρευσε το να τραγουδάει, ή ακόμα και να σιγομουρμουρίζει κάποιος τα τραγούδια των τροβαδούρων… αλλά η πολύ όμορφη, καλλιτεχνική και απόλυτα ευγενής κληρονομιά τους επέζησε μέχρι τώρα, τη στιγμή που σας μιλάω…
Ο Νίκος Γράψας είναι Διευθυντής του 1ου Γυμνασίου Ζακύνθου, Μουσικοπαιδαγωγός με σπουδές στην Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΕΑΠ και Ex. Dip. Management and leadership of education στο Ελληνικό Παράρτημα του London Centre of management
