του Μιχάλη Ρένεση*
Μετά τη δολιοφθορά στους ρωσικούς αγωγούς φυσικού αερίου “Nord Stream-1” και “Nord Stream-2” τίθενται με οξύ τρόπο θέματα ενεργειακής ασφάλειας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν υποτεθεί, ότι η Ρωσία θα σταματήσει πλήρως την τροφοδοσία των ευρωπαϊκών χωρών με φυσικό αέριο, από τον Οκτώβριο 2022 μέχρι το Μάρτιο 2023, θα υπάρξουν ανυπολόγιστες συνέπειες για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Στην παρούσα φάση οι μειωμένες προμήθειες φυσικού αερίου θα οδηγήσουν σε ανεπαρκή θέρμανση των σπιτιών και σε λουκέτα σε μεγάλα εργοστάσια. Τα αποθέματα στις υπόγειες δεξαμενές και το ακριβό και ανεπαρκές υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) δε θα μπορέσουν να καλύψουν το κενό. Ακόμη και στην περίπτωση που θα καλυφθεί η ζήτηση, η τιμή θα είναι πολύ υψηλή. Τα τελευταία τριάντα χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπάθησε να οικοδομήσει μια σχετική οικονομική αυτοτέλεια από τις ΗΓΠΑ, δημιουργώντας στενές σχέσεις, κυρίως ενεργειακές, με τη Ρωσία. Το φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Η ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση θεωρείται, ότι θα ευνοήσει κυρίως τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Πώς ευνοούνται οι ΗΠΑ;
Η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη διευκολύνει τις ΗΠΑ , που αυξάνουν τα έσοδά τους από την αύξηση των εξαγωγών LNG που καλείται να υποκαταστήσει σε μεγάλο βαθμό το ρωσικό φυσικό αέριο, αποδυναμώνοντας την ευρωπαϊκή οικονομία. Η ενεργειακή κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωση οξύνθηκε ιδιαίτερα στις αρχές του καλοκαιριού και πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις το φθινόπωρο, όταν η τιμή του φυσικού αερίου στη σποτ αγορά ξεπέρασε τα 1.000 φθάνοντας μέχρι 2.000 δολάρια/ 1.000 κυβικά.
Μέχρι το 2.000 οι ΗΠΑ πραγματοποιούσαν μικρές εξαγωγές φυσικού αερίου, με αγωγούς, στο Μεξικό και τον Καναδά. Το 2021 όμως έγιναν μια από τις μεγαλύτερες εξαγωγικές προμηθεύοντας με φυσικό αέριο41 χώρες, σύμφωνα με την sαμερικανική Energy Information Administration. Το ίδιο έτος οι αμερικανικές εξαγωγές LNG στις ευρωπαϊκές χώρες ανήλθαν στο ύψος ρεκόρ των 22 δις κυβικών και αξίας 12 δις ευρώ.
Το 2022 αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο οι αμερικανικές εξαγωγές LNG στην Ευρώπη. Οι τιμές έγιναν ιδιαίτερα ελκυστικές και πολλοί traders διέκοψαν τα συμβόλαια που είχαν με ασιατικές χώρες και κατευθύνθηκαν προς την Ευρώπη, όπου τα περιθώρια κέρδους ήταν υψηλότερα. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, οι εξαγωγές LNG των ΗΠΑ στην Ευρώπη , κατά το πρώτο εξάμηνο 2022 ήταν ισοδύναμες με τις εξαγωγές όλου του 2021. Οι ΗΠΑ φέτος καλύπτουν το 32% του συνόλου του LNG που αγοράζει η Ευρώπη και η αξία του θα είναι περίπου 52 δις ευρώ, ενώ το 2021 ήταν μόνο 12 δις ευρώ. Δεν είναι άσχημες και οι επιδόσεις του ρωσικού LNG στην Ευρώπη, όπου ευρίσκεται στην πρώτη πεντάδα των προμηθευτών ( ΗΠΑ, Αλγερία, Κατάρ, Ρωσία, Νιγηρία ). Οι ΗΠΑ υπολογίζουν, ότι θα αυξήσουν κι’ άλλο τις εξαγωγές LNG, αν αντιμετωπίσουν προβλήματα και βλάβες στην παραγωγή, όπως στο εργοστάσιο στο Φρίπορτ του Τέξας. Επίσης πιέζουν τις ευρωπαϊκές χώρες να κατασκευάσουν τερματικούς σταθμούς που θα δέχονται υγροποιημένο φυσικό αέριο.
Οι υψηλές τιμές φυσικού αερίου οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην αποβιομηχάνιση της Ευρώπης. Πολλά ενεργοβόρα εργοστάσια χημικής βιομηχανίας, αυτοκινητοβιομηχανίας, οδοποιίας, μεταλλουργίας υαλοποιίας κλπ θα κλείσουν και θα μεταφέρουν την παραγωγή τους σε χώρες με χαμηλό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ΗΠΑ μπορούν να διατηρήσουν σχετικά χαμηλές τιμές ρεύματος στο εσωτερικό, αφού παράγουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο και στοχεύουν στον επαναπατρισμό μεγάλων ενεργοβόρων εργοστασίων. Επίσης σκοπεύουν να αξιοποιήσουν τις υποδομές τους για τη μεταφορά και την ασφάλιση των εξαγωγών τους. Κάτι αντίστοιχο βέβαια συμβαίνει και με την Κίνα. Η Ρωσία, αποκλείεται προς το παρόν, αν και θα μπορούσε, λόγω των κυρώσεων.
Η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη μπορεί να καταστεί επωφελής για τις ΗΠΑ. Για την επίτευξη αυτού του στόχου κινούνται σε δύο κατευθύνσεις: α) η μείωση της συνεργασίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ρωσίας και β) μείωση οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης – Κίνας. Η αντιπαράθεση όμως μεταξύ ΗΠΑ – Ρωσίας οδηγεί στην περαιτέρω σύγκλιση των οικονομιών Κίνας – Ρωσίας. Αυτό οδηγεί στην περαιτέρω ενδυνάμωση της κινεζικής οικονομίας. Η μεγάλη αντιπαράθεση θα είναι μεταξύ ΗΠΑ – Κίνας για τη παγκόσμια ηγεμονία, η οποία υπολογίζεται, ότι θα είναι κυρίαρχη για τα επόμενα 10 – 20 χρόνια.
Ποια θα είναι τα οφέλη της Κίνας;
Το Πεκίνο βρήκε άλλον τρόπο για νέα κέρδη από την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη, αφού δε συγκαταλέγεται στους μεγάλους παραγωγούς LNG. Παρεμβαίνει με μεταπώληση αμερικανικού και ρωσικού LNG στις ευρωπαϊκές χώρες, αποκομίζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια από κάθε φορτίο.
Η Κίνα εισάγει φυσικό αέριο. Όταν άρχισε ο εμπορικός πόλεμος επί κυβέρνησης Ντόναλντ Τραμπ, μεγάλες κινεζικές επιχειρήσεις υποχρεώθηκαν να υπογράψουν μακροπρόθεσμα συμβόλαια προμήθειας αμερικανικού LNG, 25 ετών. Τα συμβόλαια αυτά επέτρεψαν στους αμερικανούς να κατασκευάσουν νέους τερματικούς σταθμούς στον Κόλπο του Μεξικού. Τα προηγούμενα χρόνια η Κίνα κατανάλωνε όλο το LNG που αγόραζε από τις ΗΠΑ και επειδή δεν της έφθανε αγόραζε και από άλλες χώρες. Το 2022 η κατάσταση άλλαξε. Η ζήτηση στο εσωτερικό της Κίνας για φυσικό αέριο μειώθηκε, αλλά συνέχισε να αγοράζει τις ποσότητες που είχε συμφωνήσει με τις ΗΠΑ. Τότε τα τάνκερ με το αμερικανικό LNG που δε χρειαζόταν, τα μεταπωλούσε κυρίως στην Ευρώπη. Τα κέρδη της μεγάλωναν, αφού η τιμή του LNG στην Ασία ήταν 1.000 – 1500 , ενώ στην Ευρώπη ήταν πάνω από 2.000 δολάρια/ 1.000 κυβικά. Σύμφωνα με στοιχεία της Petro China International το κέρδος από κάθε τάνκερ που μεταπωλείται είναι 110 – 130 εκατομμύρια δολάρια, με βάση τις τρέχουσες τιμές.
Η Κίνα επωφελείται από την ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση, επίσης, επειδή αγοράζει για τις ανάγκες της μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου από αγωγούς, που είναι φθηνότερο. Το 2022 θα προμηθευτεί τελικά από τον ρωσικό αγωγό “Power of Siberia” επιπλέον 10 δις κυβικά. Αυτό συμφέρει τη Ρωσία, αφού αντισταθμίζει μέρος των απωλειών της στην Ευρώπη. Μεγάλη κερδισμένη όμως είναι η Κίνα που αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο από τους αγωγούς στην αξία 400 – 800 , όταν η τιμή του LNG είναι μίνιμουμ 1.000 – 1.500 δολάρια/ 1.000 κυβικά. Η απομάκρυνση της Ευρώπης από τη Ρωσία δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να κλίνει η Κίνα συμβόλαια με καλύτερες τιμές ρωσικού φυσικού αερίου.
Η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη οδηγεί σε μείωση των πιέσεων προς την Κίνα για συμμετοχή στην πράσινη μετάβαση. Τα ανθρακωρυχεία της Κίνας δουλεύουν πλέον στο φουλ, ενώ αυξάνονται οι ποσότητες άνθρακα που εισάγει κυρίως από τη Σιβηρία, σε χαμηλές τιμές.
Επίσης η Κίνα ωφελείται από την αποβιομηχάνιση της ευρωπαϊκής οικονομίας και τη διαφαινόμενη μετανάστευση ευρωπαϊκών εργοστασίων, που δε μπορούν να αντέξουν το υψηλό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Η Κίνα εμφανίζεται ως ένας από τους προορισμούς, λόγω της χαμηλής φορολογίας και της φθηνής εργατικής δύναμης. Η διαδικασία αυτή γινόταν με μεγάλη ένταση τις τελευταίες δεκαετίες, πολύ πριν την ενεργειακή κρίση.
| Το zantevoice.gr δεν έχει οικονομική υποστήριξη από καμία γκρίζα, κυβερνητική, επιχειρηματική, τραπεζική ή άλλη πηγή που θα του “υπαγορεύει” τί να πει και τί όχι. Το zantevoice.gr δεν έχει διαφημίσεις! Το zantevoice.gr έχει μόνο την στήριξη των επισκεπτών του για να πληρώνει τα λειτουργικά έξοδά του. Αν θες να υπάρχει το zantevoice.gr στήριξε την προσπάθειά του με κλικ εδώ. |
– Μιχάλης Ρένεσης Οικονομολόγος , π. Πρόεδρος της ΛΑΡΚΟ
πηγή energypress
